Co nowego w HDMI 2.0

A

Anonymous

Wczesną jesienią br. organizacja HDMI Forum ogłosiła długo oczekiwaną specyfikację HDMI 2.0. Modyfikacje w porównaniu z wersją 1.4 są spore - opisujemy i wyjaśniamy, co dokładnie się zmieniło.
Historia interfejsu HDMI sięga roku 2002, kiedy to grupa przedsiębiorstw z sektora elektroniki użytkowej opracowała jego pierwszą wersję (1.0). W skład tej grupy zwanej HDMI Founders (ang. założyciele) weszły tak znane firmy jak Hitachi, Panasonic (wtedy Matsushita), Philips, Silicon Image, Sony, RCA, Thomson (obecnie część korporacji TCL) i Toshiba. Dwa lata później ogłoszono specyfikację 1.1. Potem zostały udostępnione jeszcze trzy aktualizacje: 1.2 (2005), 1.3 (2006) oraz 1.4 (2009).

4K a Ultra HD

Zanim przejdziemy do opisu technicznych zmian wprowadzonych przez HDMI 2.0, warto wyjaśnić różnice terminów między technologiami 4K a Ultra HD. Ogólnie rzecz biorąc, 4K to standard kinowy określający obraz
o rozdzielczości 4096 x 2160 pikseli, podczas gdy termin Ultra HD odnosi się telewizorów z wyświetlaczami o rozdzielczości 3840 x 2160 pikseli. Inaczej mówiąc, obraz UHD powstał wskutek obcięcia oryginalnego obrazu 4K i ma proporcje 1,78:1 (16:9), podczas gdy zarejestrowany kamerą 4K oryginał ma proporcje 1,9:1. W wypadku projekcji kinowej zmiana proporcji obrazu nie jest konieczna, ale w wypadku wyświetlaczy LCD problemem jest technologia produkcji. Firmy wytwarzające wyświetlacze ciekłokrystaliczne zainwestowały olbrzymie kwoty w oprzyrządowanie do produkcji matryc o proporcjach 1,78:1 (16:9), a przejście na technologiczny proces produkcji matryc o proporcjach 1,9:1 wiązałby się z kolosalnymi nakładami. Z tego względu telewizory
i monitory będą miały okrojoną rozdzielczość, którą w przeciwieństwie do 4K określa się właśnie mianem Ultra HD. Oczywiście niektórzy producenci zapowiedzieli lub nawet wprowadzili już na rynek monitory o rozdzielczości 4096 x 2160, ale w najbliższym czasie
raczej nie należy oczekiwać telewizorów o tej rozdzielczości.
Innym problemem jest nazewnictwo. Otóż część producentów (Panasonic, Sony) określa swoje produkty jako 4K, podczas gdy inni (np. Samsung czy Toshiba) konsekwentnie stosują określenie Ultra HD. Oczywiście telewizory wszystkich tych producentów zapewniają rozdzielczość 3840 x 2160 pikseli, zatem określenia 4K i UHD są stosowane zamiennie. Być może rację mają ci, którzy wysoką rozdzielczość określają nie jako 4K czy Ultra HD, lecz 2160p, co oznacza całkowitą liczbę poziomych linii wyświetlanych na ekranie, czyli rozdzielczość pionową obrazu. Jak łatwo zauważyć, jest ona taka sama dla 4K jak i UHD. Ponadto określenie 2160p kontynuuje tradycję wcześniejszych 720p czy 1080p. W tym artykule terminy 4K i Ul¬tra HD będą stosowane zamiennie.

Wzrost przepustowości

Najważniejsza zmiana to zwiększenie przepustowości z 10,2 do 18 Gb/s, czyli niemal o 80%, co umożliwia przesyłanie filmów zarejestrowanych w rozdzielczości 4K w tempie 50/60 klatek na sekundę. Dla porównania dodajmy, że wersje HDMI od 1 do 1.2. zapewniały przepustowość 4,95 Gb/s, którą w wersjach 1.3 i 1.4 zwiększono do 10,2 Gb/s.

Więcej klatek na sekundę

Poprzedni standard HDMI (1.4) także umożliwiał przesyłanie sygnału wideo o rozdzielczości 3840 x 2160, ale w tempie do 30 kl/s. Przy próbie przesłania obrazu o rozdzielczości 4096 x 2160 spadłoby ono do 24 kl/s. Wprowadzenie HDMI 2.0 pozwala przesyłać sygnał z prędkością, z jaką bez trudu rejestrują obraz takie współczesne cyfrowe kamery jak Red czy Sony CineAlta.

Dual View

Ta funkcja umożliwia wyświetlanie jednocześnie dwóch różnych strumieni wideo na tym samym wyświetlaczu. Inaczej mówiąc, widzowie będą mogli w tym samym czasie i na tym samym ekranie telewizora oglądać różne treści. Dual Viewing stosuje separację obrazów za pomocą okularów znanych z techniki 3D, umożliwiając dwóm użytkownikom granie w gry typu multiplayer na tym sa¬mym ekranie. Oczywiście pozwalały na to telewizory Full HD (SimulView, Dual Play itp.), ale obecnie możliwe jest również odtwarzanie w rozdzielczości 4K.

Dźwięk wielokanałowy [Multi-Stream]

Funkcja o nazwie Multi-Stream Audio pozwala na jednoczesne dostarcza¬nie wielokanałowego dźwięku maksymalnie czterem użytkownikom naraz. W praktyce będzie to oznaczać na przy¬kład możliwość jednoczesnego przesyłania ścieżek dźwiękowych w różnych językach do kilku użytkowników. W połączeniu z wyżej opisaną funkcją Dual View pozwoli to na jednoczesny odbiór różnych materiałów audiowizualnych kilku osobom na tym samym ekranie.

Trzydzieści dwa kanały audio

HDMI 2.0 umożliwia po raz pierwszy jednoczesną transmisję 32 kanałów audio, co zapewni niezwykle realistyczny, przestrzenny dźwięk, dający słuchaczowi wrażenia dużo głębsze, niż dotychczasowy dźwięk dookólny. Zwiększenie liczby kanałów oznacza możliwość realizacji nagrań ze zwiększonym udziałem sygnałów rejestrowanych w osi pionowej, co dodatkowo poprawi realizm przekazu.
Próbkowanie do 1536 kHz
Możliwość przesyłania sygnałów dźwiękowych próbkowanych z częstotliwością 1536 kHz oznacza wyższą jakość dźwięku i praktyczne podwojenie możliwości oferowanych przez dotychczasowy standard HDMI 1.4.

Rozszerzony CEC

CEC (Consumer Electronics Control) to funkcja umożliwiająca kontrolowanie urządzeń połączonych kablem HDMI za pomocą jednego pilota. Specyfikacja HDMI 2.0 wprowadza ulepszoną i rozszerzoną listę poleceń o nazwie CEC 2.0. Urządzenia korzystające z HDMI 2.0 i CEC 2.0 muszą także obsługiwać istniejącą listę poleceń CEC, aby umożliwić użytkownikom odtwarzanie i na¬grywanie za pomocą jednego przycisku (One Touch Play, One Touch Recording) czy jednoczesne przełączanie podłączonych urządzeń ze stanu pracy w stan
gotowości (standby). Podobnie jak dotychczasowa specyfikacja, również CEC 2.0 ma pozwalać na współpracę urządzeń różnych marek (przy¬najmniej w teorii, bo w praktyce zapewne będzie tak jak dotychczas, czyli różnie).

21:9

Specyfikacja HDMI 2.0 wprowadza pełną obsługę sygnału wideo o proporcjach obrazu 21:9. Po wycofaniu się Philipsa z produkcji tego typu telewizorów i w związku z niewielką liczbą modeli 21:9 pozostałych producentów (np. Vizio) nie ma to już większego znaczenia dla rynku telewizorów, ale systematycznie przybywa monitorów komputerowych o tych proporcjach, więc nowa funkcja, choć dyskusyjna, nie jest po¬zbawiona przyszłości.

Kodowanie 4:2:0

W przeciwieństwie do HDMI 1.4 nowa specyfikacja pozwala na przesyłanie sygnału zakodowanego jako 4:2:0, zamiast dotychczasowego 4:2:2. Daje to dwie wy¬mierne korzyści: pozwala na zmniejszenie ilości przesyłanych danych, co jest bardzo istotne w przypadku sygnałów 4K, oraz na przesyłanie przez HDMI nieprzetworzonego (tj. pozbawionego upsamplingu chrominancji) sygnału z takich źródeł jak płyty Blu-ray. Jak się okazuje, ma to całkiem spore znaczenie, bo wiele tanich odtwarzaczy oferuje upsampling niskiej jakości, a obecność nieprzetworzonego sygnału na wyjściu odtwarzacza umożliwia jego lepszą (czytaj: poprawną) obróbkę w specjalnym procesorze sygnału lub wysokiej klasy układach telewizora.
Dynamiczna synchronizacja obrazu i dźwięku
Konsekwencją wielości i różnorodności źródeł sygnału oraz
zróżnicowania czasu jego przetwarzania we współczesnych urządzeniach często jest desynchronizacja sygnałów fonii i wizji. Dotychczasowe rozwiązanie pozwalało na synchronizację ręczną, czyli korektę dokonywaną przez użytkownika w menu urządzenia. Z kolei wprowadzona wraz z HDMI 2.0 funkcja synchronizacji dynamicznej (ang. dynamic auto lip-sync) skutecznie rozwiązuje ten problem, i to bez jakiegokolwiek udziału użytkownika. Synchronizacja dynamiczna korzysta z analizy sygnałów audio i wideo oraz nowych, zaawansowanych algorytmów buforowania. Oczywiście aby potwierdzić skuteczność nowego rozwiązania w praktyce, trzeba poczekać na wyniki pierwszych niezależnych testów.

Kable

Mamy dobrą wiadomość: specyfikacja HDMI 2.0 nie wymaga zmiany kabli, tj. innych niż kable zgodne ze specyfikacją 1.4. Inaczej mówiąc, do przesyłania sygnałów 4K 50/60p wystarczą dotychczasowe kable kategorii 2, tzw. High Speed. Gniazda i wtyczki również nie uległy zmianie.
Oczywiście to, co dla jednych jest dobrą wiadomością, inni uznają za mniej dobre. Można się domyślać, że dla producentów, którzy liczyli na wzmożony popyt na nowe kable zgodne z HDMI 2.0, informacja, że nowa specyfikacja nie wprowadza w tym zakresie żadnych zmian, była niemiłym zaskoczeniem. W dodatku przedstawiciele HDMI Forum podkreślają, że żaden producent kabli nie ma prawa umieszczać na nich symbolu HDMI 2.0. Oczywiście przedstawiciele HDMI Forum zdają sobie dobrze sprawę z tego, że mimo zakazów i sankcji karnych z tego wynikających, takie kable się pojawią, bo nieuczciwi producenci będą chcieli zwiększyć zyski, korzystając z ludzkiej ignorancji.


Zakaz dotyczy stosowania napisu HDMI 2.0, ale dopuszczalne jest stosowanie na kablach opisów w rodzaju High Speed HDMI Cable compatible with 4K.

Wsteczna kompatybilność

Urządzenia spełniające wymagania HDMI 2.0 są wstecznie kompatybilne z urządzeniami zgodnymi ze specyfikacją 1.4b i w teorii powinny współdziałać z nimi bez problemów.

Licencjonowanie HDMI 10

Dobra wiadomość dla producentów urządzeń korzystających ze złącza HDMI: stosowanie HDMI 2.0 nie wymaga dodatkowej opłaty rocznej ani odprowadzania dodatkowych tantiem od sprzedanych produktów. Niezbędne jest tylko podpisanie nowego załącznika do dotychczasowej umowy typu „HDMI Adopter Agreement”.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie
Zaloguj lub Zarejestruj się aby zobaczyć!
.

Telewizory z HDMI 2.0

W chwili pisania tego artykułu pierwszym i na razie jedynym na świecie telewizorem wyposażonym w złącze HDMI
2.0 był TX-L65WT600, sztandarowy model Panasonica. Inni producenci zapowiadają aktualizację swoich telewizorów do HDMI 2.0.

Aktualizacja do HDMI 2.0

Producenci telewizorów, którzy wprowadzili modele 4K na rynek na długo przed Panasonikiem, obiecują, że zyskają one funkcjonalność zgodną z HDMI 2.0 dzięki aktualizacji firmware’u. Już dziś wiadomo jednak, że niektóre modele będą wymagały aktualizacji sprzętowej - wymiany układu scalonego albo osobnego, zewnętrznego modułu. Na dobrej pozycji jest tu Samsung, który może aktualizować sprzęt za pomocą modułu Evolution Kit, a ponadto w telewizorach 4K z serii S9 wyprowadził złącza do zewnętrznego modułu One Connect, dzięki czemu aktualizacja sprzętowa będzie się sprowadzać w zasadzie do wymiany tego modułu, bez ingerencji w konstrukcję telewizora. Oczywiście przedstawiciele Samsunga nie wykluczają aktualizacji także oprogramowania, ale obecnie trudno powiedzieć, czy ona sama wystarczy, aby cieszyć się pełnymi możliwościami HDMI 2.0. W każdym razie przedstawiciele HDMI Forum na ostatnich targach IFA podkreślali, że z teoretycznego punktu widzenia możliwe jest odtwarzanie sygnałów 4K/60p bez sprzętowej aktualizacji.

Praktyczne znaczenie HDMI 2.0

Z praktycznego punktu widzenia najważniejszą zmianą jest możliwość przesyłania sygnału 4K o zwiększonej z 30 do 60 liczbie klatek na sekundę. Oznacza to, że z chwilą zatwierdzenia specyfikacji standardu Blu-ray 4K (jeśli taką otrzyma nazwę), wreszcie będzie można w domowych pieleszach obejrzeć np. „Hobbita” w rozdzielczości 4K i przy 48 progresywnych klatkach na sekundę, czyli zgodnie z intencją reżysera. Inną kwestią pozostaje, czy taki obraz będzie się nam podobał, jednakże na tę możliwość z czeka wielu wideofilów i kinomaniaków.

Czy HDMI 2.0 wystarczy?

Jest oczywiste, że HDMI 2.0 to wciąż za mało. Współczesne kamery 4K umożliwiają rejestrację materiałów z szybkością nawet 120 kl./s, a przesyłanie takiego sygnału przekracza jego możliwości. Ponadto HDMI 2.0 nie poradzi sobie z materiałami zarejestrowanymi w 3D w rozdzielczości 4K i z dużą liczbą klatek na sekundę (HFR). Wymagają one znacznie większej przepustowości niż 18 Gb/s. Co prawda, standard 3D dla 4K nie został jeszcze formalnie zatwierdzony, ale można się tego spodziewać, więc podobnie jak w przypadku wcześniejszych wersji HDMI, na specyfikacji 2.0 ewolucja tego interfejsu z pewnością się nie zakończy.


1FFeeIM.png



Tomasz Chmielewski pcfotmat 12 2013

Mam do Was pytanie, czy od czasu do czasu chcecie jakieś ciekawsze artykuły z gazet? Chodzi o to, aby nie pisać na forum czegoś, czego nikt nie czyta :)
 

OnSam

Bardzo aktywny
Dołączył
11 Czerwiec 2010
Posty
426
Reakcje/Polubienia
1
Artykuł popisowy, lecz mi wystarczyłaby sama specyfikacja i informacja odnośnie tego co jest nowe, co obecnie dostępne. Takie małe streszczenie :p
 
Do góry